Γιώργος Γιακουβάκης και Κατερίνα Καλογεράκη. Τα παράνομα ορυχεία χρυσού στη Νότια Αφρική.

Διεθνή. Κοινωνικά. Τα παράνομα ορυχεία χρυσού στη Νότια Αφρική.

Στη δεκαετία του 1970, η Νότια Αφρική ήταν μία από τις πιο παραγωγικές χώρες στην εξόρυξη χρυσού. Όμως μέσα στα επόμενα χρόνια πολλά ορυχεία έκλεισαν. Ωστόσο το Γιοχάνεσμπουργκ βρίσκεται πάνω σε μία από τις μεγαλύτερες λεκάνες χρυσού που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ. Επομένως, αναμενόμενο είναι το γεγονός ότι πολλά από τα εγκαταλελειμμένα ορυχεία, τα τελευταία χρόνια, έχουν ανοίξει και πάλι - αλλά παράνομα.                                                
 Σε καθημερινή βάση, εκατοντάδες παράνομοι εργάτες ορυχείων χρυσού, που είναι γνωστοί και ως «Zama Zamas», κατεβαίνουν βαθιά κάτω από την επιφάνεια της γης και ψάχνουν για το ανεκμετάλλευτο απόθεμα χρυσού της χώρας. Οι παρατηρητές, μάλιστα, λένε ότι η παράνομη εξόρυξη είναι πλέον τόσο διαδεδομένη, ώστε η μαύρη αγορά χρυσού στηρίζει τις κοινότητες στη Νότια Αφρική με τον ίδιο τρόπο που γινόταν προτού κλείσουν τα ορυχεία. Η έλλειψη αστυνόμευσης δείχνει ότι αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει σύντομα.

Γιακουβάκης Γιώργος και Καλογεράκη Κατερίνα

Πηγή:Vice News, «Τα Παράνομα Ορυχεία Χρυσού στη Νότια Αφρική»,
http://www.vice.com/gr/vice-news/south-africas-illegal-gold-mines

Ευαγγελία Κοσμαδοπούλου και Χριστίνα Τσάλη. Γνωρίζετε ότι ... Αποπλάνηση ανηλίκων μέσω του διαδικτύου- ‘‘Ντύνω Κούκλες’’, Οκτώβριος 2014

Ελλάδα. Κοινωνικά. Αποπλάνηση ανηλίκων μέσω του διαδικτύου-

‘‘Ντύνω Κούκλες’’.

Οκτώβριος 2014 (Επιλογή: Ευαγγελία Κοσμαδοπούλου και Χριστίνα Τσάλη)

Σύμφωνα με στοιχεία που αποκάλυψε στη Βουλή ο επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Μανώλης Σφακιανάκης,  δέκα περιπτώσεις παιδιών  αποπλανήθηκαν από το διαδικτυακό παιχνίδι «Ντύνω Κούκλες» και βρέθηκαν από τους γονείς τους να αυτοφωτογραφίζονται γυμνά στις τουαλέτες. Και οι δέκα περιπτώσεις εντοπίστηκαν στην Αθήνα.

Από το 2011 έως το 2014 υπήρξαν 1.028 κατηγορούμενοι για ηλεκτρονικά εγκλήματα, από τους οποίους οι 271 κατηγορήθηκαν για παιδική πορνογραφία. Κατά το ίδιο διάστημα, από τους 526 συλληφθέντες, οι 101 ήταν για παιδική πορνογραφία. Μόνον το 2014, οι 75 από τους 270 κατηγορήθηκαν για το ίδιο αδίκημα.

Ύστερα από έρευνα, η Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έκρινε απαραίτητη τη δημιουργία του ίδιου παιχνιδιού με τις ίδιες συνθήκες για να παίζουν τα παιδιά με ασφάλεια. Το παιχνίδι «Ντύνω Κούκλες» έχει δεχτεί μέχρι σήμερα 820.000 επισκέψεις.

-Πηγή: http://www.antenna.gr/news/Politics/article/368589/pagida-apoplanisis-paidion-to-diadiktyako-paixnidi-ntyno-koykles-

Ευαγγελία Κοσμαδοπούλου και Χριστίνα Τσάλη. Γνωρίζετε ότι ... Παιδική κακοποίηση, Οκτώβριος 2014

Ελλάδα. Κοινωνικά. Παιδική κακοποίηση.

Οκτώβριος 2014 (Επιλογή: Ευαγγελία Κοσμαδοπούλου και Χριστίνα Τσάλη)

Η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού στο πλαίσιο του προγράμματος BECAN διεξήγαγε μεγάλη έρευνα σε δείγμα 12.000 μαθητών ΣΤ΄ Δημοτικού, Α΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος καθώς ένα στα δύο παιδιά στη χώρα μας έχει υποστεί σωματική βία, ενώ ένα στα δέκα σεξουαλική βία. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, τα χρόνια της κρίσης το φαινόμενο έχει ενταθεί.

Επίσης, έχει βρεθεί ότι η κακοποίηση στην παιδική ηλικία αυξάνει κατά 53% την παραβίαση του νόμου και τη σύλληψη στην εφηβική ηλικία, κατά 38% στην ενήλικη περίοδο και κατά 38% τη διάπραξη σοβαρής βίαιης πράξης.

-Πηγή: Καθημερινή (Έντυπη Έκδοση), «Δίπλα μας η παιδική κακοποίηση, αλλά τα χείλη σφραγισμένα»,

http://www.kathimerini.gr/789139/article/epikairothta/ellada/dipla-mas-h-paidikh-kakopoihsh-alla-ta-xeilh-sfragismena

Δημήτρης Μηλάκας. Οι τράπεζες πάνε μια χαρά, (αναδημοσίευση από το Ποντίκι), 27 Οκτωβρίου 2014

Δημήτρης Μηλάκας. Οι τράπεζες πάνε μια χαρά, (αναδημοσίευση από το Ποντίκι), 27 Οκτωβρίου 2014

Έχοντας λάβει περί τα 200 δισεκατομμύρια βοήθεια από το 2008 μέχρι και σήμερα οι τράπεζες σύμφωνα με τα stress tests εμφανίζονται υγιείς. Γεγονός που επιβραβεύει το μεγάλο παγκόσμιο  κόλπο της εποχής: Ιδιωτικοποίηση των κερδών - κοινωνικοποίηση των ζημιών…

Για να περάσουν τα test οι τράπεζες ωστόσο κάποιοι πλήρωσαν και εξακολουθούν να πληρώνουν .Ετσι κοινωνικοποιούνται οι ζημιές για να δουλεύει το σύστημα. Το σύστημα που παράγει φτώχεια για τους πολλούς και κέρδη για τους ελάχιστους.
Δεν είναι άλλωστε μυστικό, ότι αυτήν ακριβώς την περίοδο της κρίσης οι Ελληνες δισεκατομμυριούχοι όπως και τα δισεκατομμύριά τους αυξήθηκαν. Δεν είναι μυστικό ότι

• Σύμφωνα με την έρευνα της ελβετικής τράπεζας UBS πάμπλουτοι που αντιστοιχούν στο 1 εκατομμυριοστό  του πληθυσμού της χώρας κατέχουν πλούτο που αντιστοιχεί σχεδόν στο 10% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας.    

• Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ελβετικής τράπεζας «Credit Suisse» στην  Ελλάδα το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού συγκεντρώνει το 56,1% του εγχώριου πλούτου από το 48,6% που συγκέντρωνε το 2007.

Δεν είναι επίσης μυστικό ότι σύμφωνα με τις έρευνες οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ των ετών 2008 – 2013:
 

• Τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα κάτω από 750 ευρώ αυξήθηκαν κατά 451,3%.
• Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ένα δωμάτιο αυξήθηκαν κατά 41,3%.
• Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε κατοικίες μικρότερες των 40 τμ αυξήθηκαν κατά 31,3%.
• Τα νοικοκυριά με κεντρική θέρμανση μειώθηκαν κατά 48,5%.
• Τα νοικοκυριά χωρίς καθόλου θέρμανση αυξήθηκαν κατά 252,3%.
• Η μέση μηνιαία κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης μειώθηκε κατά 62,5%.
• Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 243%….

Μπορεί, λοιπόν, κανείς έχοντας υπόψη του κάποια από τα πιο πάνω στοιχεία να αντιληφθεί ποιοι πλήρωσαν το λογαριασμό…

Αυτοί πλήρωσαν το λογαριασμό σήμερα που οι τράπεζες «σώθηκαν» και επισήμως, προφανώς δεν έχουν κανένα λόγο να συμμεριστούν τις κραυγές των κυβερνητικών πανηγυρισμών. Αυτοί που πληρώνουν αυτές τις «επιτυχίες» έχουν κάθε λόγο να παρακολουθούν με ανησυχία τη συνέχεια που έρχεται, τους επόμενους λογαριασμούς που λήγουν και που πάλι θα πρέπει να πληρωθούν από τα γνωστά υποζύγια. Τους εργαζόμενους...

Γιατί μετά την επιτυχία των τραπεζών, έρχεται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα η τρόικα ζητώντας:
Απελευθέρωση απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα
Απολύσεις στο Δημόσιο
Ρύθμιση του ασφαλιστικού
Αναμόρφωση στα εργασιακά
Πλειστηριασμούς ακόμη και για την πρώτη κατοικία

Με άλλα πιο απλά λόγια: ο λογαριασμός της πολιτική που με συνέπεια και επιμονή ακολουθεί η συγκυβέρνηση, είναι ανοιχτός και  για πάντα ανεξόφλητος. Για όσο τουλάχιστον συνεχίζουμε αδιαμαρτύρητα να συνεισφέρουμε στα κέρδη των ελάχιστων αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα να πληρώνουμε και τις ζημιές τους.

Βάλια Μπαζού. Ποινικοποιούν αστέγους και συσσίτια!, (αναδημοσίευση από το Ποντίκι), 27 Οκτωβρίου 2014

Βάλια Μπαζού. Ποινικοποιούν αστέγους και συσσίτια!, (αναδημοσίευση από το Ποντίκι), 27 Οκτωβρίου 2014

Η ιδέα είναι οργουελική! Επειδή δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, αποφάσισαν να το…απαγορεύσουν! Έτσι κήρυξαν παράνομους τους άστεγους αλλά και τους πολίτες και τις οργανώσεις που τους προσφέρουν συσσίτια! Και για να το επιτύχουν πήραν συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα που τους «εξαφανίζουν» από το πλάνο . Η τρομακτική αυτή στρατηγική για την αντιμετώπιση των αστέγων και των ανέργων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις ΗΠΑ τα τελευταία 5 χρόνια. Ξεκίνησε δειλά το 2009 και σήμερα πλέον έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του National Law Center on Homelessness & Poverty, o αριθμός των αμερικανικών πόλεων που απαγορεύουν στους άστεγους να κάθονται ή να κοιμούνται σε δημόσιους χώρους αυξήθηκε κατά 43% τα τελευταία τρία χρόνια φτάνοντας τις 100! Ο αριθμός των πόλεων που απαγορεύουν στους πολίτες να κοιμούνται ακόμα και μέσα στα αυτοκίνητά τους έφτασε τις 81 από 37 το 2011, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 119%! Την ίδια στιγμή η τελευταία έκθεση (Οκτώβριος 2014) του National Coalition for the Homeless αποκαλύπτει ότι 31 αμερικανικές πόλεις έχουν λάβει νομοθετικά μέτρα που περιορίζουν σημαντικά άτομα και οργανώσεις που προσφέρουν συσσίτια στους άστεγους! Απαγόρευσαν τους άστεγους! Τα πρώτα μέτρα άρχισαν να λαμβάνονται σε αμερικανικές πόλεις το 2009. Ήταν μέτρα κοινωνικά εύπεπτα, μέτρα που κέρδισαν την υποστήριξη μεγάλων επαγγελματικών ομάδων αλλά και μεγάλης μερίδας του πληθυσμού. Τα μέτρα προέβλεπαν ότι δεν θα επιτρεπόταν στους άστεγους να κοιμούνται στους δημόσιους χώρους που βρίσκονται στο εμπορικό και  ιστορικό κέντρο καθώς και στις τουριστικές περιοχές των πόλεων. Θα προστατευόταν, δηλαδή, η «βιτρίνα» της πόλης και η «οικονομική ζωή» από τους ενοχλητικούς που έμειναν στο δρόμο. Μόνο που πέντε χρόνια μετά, αποκαλύπτεται ότι αυτά τα μέτρα που αρχικά έγιναν αποδεκτά χωρίς αντιδράσεις ήταν μόνον η αρχή για την «εξαφάνιση» των αστέγων από τις πόλεις. Έτσι σήμερα, σε 100 αμερικανικές πόλεις οι άστεγοι απαγορεύεται όχι μόνο να κοιμούνται αλλά ακόμα και να κάθονται σε όλους τους δημόσιους χώρους! Και ακόμα, 81 πόλεις προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα απαγορεύοντας σε όσους έχασαν τα σπίτια τους και τη δουλειά τους να κοιμούνται ακόμα και μέσα στα αυτοκίνητά τους! Στην παρανομία τα συσσίτια Το δεύτερο απολύτως απαραίτητο βήμα για να «εξαφανίσουν» τους άστεγους ήταν να βγάλουν στην παρανομία άτομα και οργανώσεις που προσφέρουν συσσίτια. Για να επιτύχουν τις νομοθετικές ρυθμίσεις, για να καταστήσουν και αυτά τα μέτρα εύπεπτα στην κοινή γνώμη, τους προσέδωσαν επιστημονικό περίβλημα. Έτσι ξεκίνησαν προπαγάνδα με διάφορους πρόθυμους επιστήμονες οι οποίοι υποστήριζαν ότι τα συσσίτια δεν λύνουν το πρόβλημα, αντίθετα το διαιωνίζουν. Ότι οι άστεγοι και οι άνεργοι βολεύονται και δεν έχουν κίνητρο να βγουν από το τούνελ της άθλιας ζωής τους. Και ακόμα ότι ανεκτές πρέπει να γίνονται μόνον οι δομές που διοικούνται από τις αρχές της πόλης και όχι οι πρωτοβουλίες πολιτών και οργανώσεων γιατί το πρόβλημα απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση. Έφτασαν, μάλιστα, στο σημείο να υποστηρίζουν ότι εάν μείνουν εκτός ρυθμιστικού ελέγχου οι πρωτοβουλίες πολιτών και οργανώσεων θα προκληθεί σπατάλη τροφίμων! Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι μέχρι σήμερα 31 πόλεις να έχουν λάβει νομοθετικά μέτρα που περιορίζουν δραματικά τις πρωτοβουλίες για τη σίτιση των αστέγων και ανέργων. Πρόστιμα και εμπόδια Τα μέτρα που έχουν λάβει οι 31 πόλεις για τον περιορισμό των συσσιτίων  στηρίζονται στην επιβολή γραφειοκρατικών εμποδίων, στην επιβολή ειδικών τελών και προστίμων για τη χρήση δημόσιου χώρου, στον χρονικό περιορισμό των δράσεων των οργανώσεων αλλά και στην υιοθέτηση πολύ αυστηρών προδιαγραφών. Συγκεκριμένα: -Τα άτομα ή οι οργανώσεις που θέλουν να μοιράσουν τρόφιμα σε δημόσιο χώρο (πάρκα, πλατείες κλπ), υποχρεώνονται να παίρνουν άδεια πληρώνοντας, όμως, ειδικό τέλος για τη χρήση του χώρου που κυμαίνεται ανάλογα με τη ρύθμιση που έχει υιοθετήσει κάθε πόλη από 100 έως 1250 δολάρια ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που θα σιτιστούν. Εάν μια οργάνωση προχωρήσει στη διανομή τροφίμων χωρίς άδεια πληρώνει πρόστιμο 2000 δολάρια. - Άλλες πόλεις περιορίζουν τους χώρους που γίνεται η διανομή τροφίμων  προκειμένου να μην δημιουργούνται σταθερά σημεία σίτισης αστέγων. Έτσι πήραν απόφαση που δεν επιτρέπει να γίνεται συσσίτιο στην ίδια περιοχή πάνω από 4 φορές το χρόνο. Με τον τρόπο αυτό μειώνουν δραστικά και τον αριθμό των ατόμων που μπορούν να σιτιστούν αφού οι άστεγοι δεν έχουν τρόπο να ενημερώνονται για το πού και πότε μεταφέρονται τα συσσίτια κάθε φορά. - Άλλες πόλεις απαγορεύουν τα συσσίτια στο κέντρο και δίνουν άδειες με το αζημίωτο μόνον για τα περίχωρα. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούν ανυπέρβλητα εμπόδια στους άστεγους, οι οποίοι δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα προάστια. Η επιλογή κρύβει και μια υποχθόνια σκέψη. Πετώντας τους άστεγους σε περιοχές αμιγούς κατοικίας, ξέρουν ότι τους φέρνουν αντιμέτωπους με το ισχυρό κίνημα «Όχι στην αυλή μου» που υπάρχει στις γειτονιές πολλών αμερικανικών πόλεων, στις οποίες, μάλιστα, δραστηριοποιείται ιδιωτική αστυνομία.. -Αρκετές πόλεις στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν εμπόδια στις οργανώσεις και να περιορίσουν τα συσσίτια, επέβαλαν πολύ αυστηρούς κανονισμούς για την ασφάλεια των τροφίμων. Έτσι  απαιτούν τα άτομα και οι οργανώσεις να έχουν πάρει άδεια για τη διανομή τροφίμων από τις υπηρεσίες υγείας και να τηρούν τις προδιαγραφές για την υγιεινή και την ασφάλεια τροφίμων λες και πρόκειται για επαγγελματικούς χώρους σίτισης. Οι αρχές, δηλαδή, θεωρούν ότι ένας άστεγος μπορεί να τρώει άφοβα από τα σκουπίδια αλλά όχι το φαγητό μιας οργάνωσης που δεν πληροί τους επαγγελματικούς κανόνες ασφάλειας και υγιεινής των τροφίμων. Έτσι, μαγειρευτά φαγητά μπορούν να διανέμονται σε αστέγους μόνον εάν έχουν παρασκευαστεί σε εγκεκριμένους χώρους ενώ για τη διανομή προσυσκευασμένων τροφίμων απαιτείται κάθε φορά η έκδοση άδειας που κοστίζει 50 δολάρια ή  από 150 έως 300 δολάρια για ετήσια άδεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι χρονικά η επιβολή μέτρων για την απαγόρευση των αστέγων και τον περιορισμό των συσσιτίων συμπίπτει με την τρομακτική αύξηση του αριθμού τους στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα: Το ποσοστό των άστεγων παιδιών αυξήθηκε κατά 73% από την αρχή της κρίσης με αποτέλεσμα σήμερα να είναι 1,1 εκατομμύριο οι άστεγοι μαθητές σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Τμήματος Εκπαίδευσης των ΗΠΑ Το ποσοστό των άστεγων οικογενειών αυξήθηκε κατά 61% από το 2007, όταν άρχισε η κρίση και οι κατασχέσεις σπιτιών Παράλληλα, σε αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στο διεθνούς κύρους ιατρικό περιοδικό «Lancet», επισημαίνεται ότι συνολικά, μέσα στο έτος έως 4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και 3,5 εκατομμύρια Αμερικανοί βιώνουν την οδυνηρή εμπειρία του να προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς να έχουν στέγη, αριθμός που συνεχώς αυξάνεται.

Χριστόφορος Γεωργόπουλος. Κατασκευάζοντας συναίνεση: Ένα μοντέλο προπαγάνδας (Α)

Χριστόφορος Γεωργόπουλος. Κατασκευάζοντας συναίνεση: Ένα μοντέλο προπαγάνδας (Α)

     Το 1988 δημοσιεύεται η πρώτη έκδοση του έργου των Edward Herman και Noam Chomsky «Κατασκευάζοντας Συναίνεση: Η Πολιτική Οικονομία των ΜΜΕ» (“Manufacturing Consent: The Political Economy of Mass Media”). Ο τίτλος του βιβλίου αποτελεί φόρο τιμής προς τον Walter Lippman (1889-1974), τον δημοσιογράφο και κριτικό των ΜΜΕ, που, ήδη από το 1922 στο “Public Opinion”, είχε μιλήσει για κατασκευή συναίνεσης ενόψει ενός κοινού παθητικού και συγκεχυμένου. Οι Herman και Chomsky δημιούργησαν ένα έργο-σταθμό όσον αφορά τον ιδεολογικό προσανατολισμό των ΜΜΕ, τις σχέσεις των τελευταίων με τα κέντρα εξουσίας, τον καθορισμό της δημόσιας ατζέντας, τον έλεγχο της πληροφόρησης, της γνώσης και κατ’ επέκταση της σκέψης.

     Στο πρώτο μέρος του άρθρου θα αναφερθούμε στο μοντέλο προπαγάνδας και τα πέντε φίλτρα που το απαρτίζουν. Στο δεύτερο, θα εξετάσουμε το εύρος εφαρμογής του μοντέλου, πιθανές αντιρρήσεις ως προς την εφαρμογή του, θα υπογραμμίσουμε τα κενά του και θα οριοθετήσουμε τα περιθώρια δράσης μας.

     Σύμφωνα με την βασική θέση των δύο συγγραφέων, κάθε θέση που απειλεί τα συμφέροντα της οικονομικής και πολιτικής ελίτ περιθωριοποιείται. Η ατζέντα του δημοσίου διαλόγου διαμορφώνεται γύρω από μία φαινομενική πολυφωνία, έναν πλαστό πλουραλισμό, μία τεχνητή σύγκρουση δήθεν αντιτιθέμενων απόψεων, που όμως μοιράζονται κοινές παραδοχές- τις θεμελιώδεις εκείνες παραδοχές που θα αποτρέψουν την αμφισβήτηση της καθεστηκυίας οικονομικής και πολιτικής τάξης. Στα άκρα της ατζέντας τοποθετούνται θέσεις με επιφανειακές διαφορές, ενώ αληθινά ριζοσπαστικές ιδέες αποκλείονται από κάθε συζήτηση. Οι ελίτ διαμορφώνουν τα αποδεκτά όρια της ορθολογικής σκέψης, εξοβελίζοντας πίσω από σιωπηρές παραδοχές κάθε καινοτόμο, εναλλακτική στο υφιστάμενο σύστημα πρόταση. Διευκρινίζουμε πως ο όρος «ελίτ» κατ’ ουσία ταυτίζεται με την κυρίαρχη τάξη. Ιδεολογικά αποφορτισμένος σε σχέση με την «τάξη», που παραπέμπει άμεσα στην μαρξιστική διδασκαλία, δεν παύει να διαθέτει ταξικά χαρακτηριστικά. Η σύνθεση της το επιβεβαιώνει: επιχειρηματίες, εφοπλιστές, μάνατζερ.

     Το μοντέλο προπαγάνδας λειτουργεί χάρις σε πέντε φίλτρα. Τα δύο πρώτα εμφανίζονται άρρηκτα συνδεδεμένα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ. Ως οικονομικές επιχειρήσεις, μετέχουσες στην ελεύθερη αγορά, τα ΜΜΕ στοχεύουν πρωταρχικά στην εξασφάλιση του μέγιστου κέρδους. Η επιβίωσή τους εξαρτάται συνεπώς από την διαφήμιση. Και η προσέλκυση διαφημιστών γίνεται πιθανότερη, όσο εκφράζονται προσφιλείς σε αυτούς απόψεις. Επίσης μέλη της οικονομικής ελίτ, οι διαφημιστές εμφανίζονται πολιτικά συντηρητικοί, ασπάζονται νεοφιλελεύθερες αρχές, στηρίζουν τον ιδιωτικό έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Σε κάθε περίπτωση, δεν συγκινούνται από κοινωνικά προγράμματα, δημόσιες δαπάνες για παιδεία και υγεία ή εξτρεμιστικές απόψεις περί λαϊκού ελέγχου στα μέσα ενημέρωσης. Κοντολογίς, αν ιδιοκτήτες των μέσων και οικονομικοί τροφοδότες τους μοιράζονται κοινά συμφέροντα και θεμελιώδεις αντιλήψεις, για ποιο λόγο να διαταράξουν μία αρμονική σχέση συμβίωσης, εκφράζοντας απόψεις που δεν ευνοούν κανέναν από τους δύο;

     Ο συγκεντρωτισμός της ιδιοκτησίας εντός της ελεύθερης αγοράς, με άμεσο επακόλουθο τον προσανατολισμό προς το επιχειρηματικό κέρδος και η ανάδειξη της διαφήμισης σε πρωταρχική πηγή εισοδήματος αποτελούν συνεπώς τα δύο πρώτα φίλτρα. Ακολουθεί η προσήλωση σε περιορισμένες, έγκριτες πηγές πληροφόρησης(γ). Κυβερνητικοί και επιχειρηματικοί φορείς, άμεσα εμπλεκόμενοι και διαπλεκόμενοι με την διοικητική κορυφή των ΜΜΕ, λειτουργούν ως οι βασικοί πληροφοριοδότες των μέσων. Εμφανίζεται μία στρατιά ειδικών- εκπρόσωποι του «επιστημονικού» καθεστωτικού λόγου, «ανεξάρτητοι» πολιτικοί αναλυτές, επιλεγμένοι ακαδημαϊκοί, οικονομικοί σχολιαστές. Δύο παράγοντες συντελούν προς αυτήν την κατεύθυνση: α) Ο πολιτικό-ενημερωτικός εκβιασμός που παρουσιάζει την ενασχόληση με τα κοινά ως αποστολή μίας πεφωτισμένης ολιγαρχίας ικανών τεχνοκρατών, επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων, β) Η αντίληψη που περιορίζει τον δημοσιογραφικό επαγγελματισμό στην εξασφάλιση πληροφόρησης από επίσημα χείλη. Ποιος θα μπορούσε να κατηγορήσει για μεροληπτική στάση τον ενσυνείδητο επαγγελματία που απλώς μεταφέρει ασχολίαστη την ανακοίνωση του υπουργού, την δήλωση του ειδικού, την επίσημη θέση της αστυνομίας; Ο αποκλεισμός της εναλλακτικής άποψης στερείται σημασίας εφόσον ο φορέας της δεν διαθέτει το κύρος του ειδικού. Αν συνεπώς τα ΜΜΕ καθορίζουν ανέλεγκτα ποιος είναι αποδεκτός ως ειδικός, τότε είναι σε θέση να αποφασίσουν τι συνιστά είδηση και τι όχι.

    Το επόμενο φίλτρο (δ) συνοψίζεται στον όρο “flak”, αυτό που οι Herman και Chomsky περιγράφουν ως αρνητική αντίδραση προς τα ΜΜΕ, με στόχο να εξασφαλισθεί η πειθάρχησή τους. Οι μορφές του flak ποικίλουν από γράμματα και τηλεφωνήματα μέχρι μηνύσεις, λόγους στο Κοινοβούλιο ή άλλες απειλητικές- τιμωρητικές πράξεις. Όταν συνασπισμοί flak συντίθενται από οικονομικούς κολοσσούς (λχ για την αντιμετώπιση φωνών υπέρ του περιβάλλοντος, κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη και του φαινομένου του θερμοκηπίου) ο ρόλος τους στον αποπροσανατολισμό των μαζών αποβαίνει καθοριστικός. Η συνδρομή του εν λόγω φίλτρου δεν απαιτείται συχνά, εφόσον τα προηγούμενα έχουν ήδη εξασφαλίσει την ευθυγράμμιση των μέσων με τα συμφέροντα των οικονομικών ελίτ.

     Το τελευταίο φίλτρο (ε) αφορά τον αντικομμουνισμό, ως εθνική θρησκεία και μηχανισμό ελέγχου. Πρόκειται για το καθολικό φίλτρο, εκείνο που καλύπτει την όποια αδυναμία των προηγουμένων. Στις δυτικές χώρες ο όρος «κομμουνισμός», ταυτιζόμενος με ασθένεια, δαίμονα, απόλυτο κακό, ανέκαθεν προκαλούσε ανακλαστικό φόβο. Και ο φοβισμένος άνθρωπος είναι ο πλέον δεκτικός στην αποδοχή μιας καταπιεστικής εξουσίας, μπροστά στην ενστικτώδη αντίδραση πως παραμονεύει μία υπέρτερη απειλή. Είναι χαρακτηριστικό πως αν κάποιο πρόσωπο, εθνική ομάδα, χώρα, ιδεολογία λάβει την ετικέτα του κομμουνισμού, τότε οποιοδήποτε ανάγκη τεκμηρίωσης των κατηγοριών σε βάρος τους πάει περίπατο. Παραβιάσεις δικαιωμάτων, καταστροφή του περιβάλλοντος, κατάλυση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, γενοκτονίες και επεκτατικοί πόλεμοι, κρατική τρομοκρατία και κάθε λογής θηριωδία, όλα έχουν νομιμοποιηθεί με μόνη την κατηγορία του κομμουνισμού. Σε νεότερη έκδοση του “Manufacturing Consent”, ο Herman υποστηρίζει πως το φίλτρο του αντικομμουνισμού έχει αντικατασταθεί από την θρησκευτική πλέον πίστη στις αρχές της ελεύθερης αγοράς. Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ άφησε τον νεοφιλελευθερισμό να λεηλατήσει ανενόχλητος κάθε πλουτοπαραγωγική πηγή στην τελευταία γωνιά της γης. Μήπως όμως η ιδεολογική πόλωση καπιταλισμού- κομμουνισμού δεν εξακολουθεί να υφίσταται; Μήπως οποιοσδήποτε υποστηρίζει μία δικαιότερη κατανομή των πόρων και οραματίζεται έναν κόσμο όπου οι πολυεθνικές δεν θα ελέγχουν και τον αέρα που αναπνέουμε, δεν εξακολουθεί να λαμβάνει την κομμουνιστική ταμπέλα;