Χριστόφορος Γεωργόπουλος. Τρομοκρατία και χειραγώγηση: Η περίπτωση του βομβιστή της Οκλαχόμα.

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΒΟΜΒΙΣΤΗ ΤΗΣ ΟΚΛΑΧΟΜΑ.

     Έχουμε ήδη επισημάνει (βλ. το από 13/9/2014 σχετικό άρθρο) πως η τρομοκρατία συνιστά τον πλέον φορτισμένο, υπό ηθική και ιδεολογική σκοπιά, όρο του πολιτικού παιχνιδιού. Αναπόφευκτα, οι κυρίαρχοι φορείς κατήχησης (πολιτικοί, ΜΜΕ, ακαδημαϊκοί), εκείνοι που ελέγχουν την πληροφόρηση και κατ’ επέκταση την γνώση, αποδομούν και αναδομούν ανενόχλητοι ένα φαινόμενα αμιγώς κοινωνικοπολιτικό. Προς τούτο, επιστρατεύουν μία σειρά τεχνικών χειραγώγησης[1]: αποσιώπηση γεγονότων, επιλεκτική ή ετεροχρονισμένη παρουσίαση τους, διαστρέβλωση της αλήθειας, παρουσίαση του φαινομένου με όρους ατομικής ψυχολογίας. Ας δούμε πως λειτούργησαν οι εν λόγω μηχανισμοί για τις επισήμως σημαντικότερες «τρομοκρατικές ενέργειες» της ιστορίας, εκείνη που μετά την 11/9/2001 εμφανίζεται συχνότερα από κάθε άλλη στην βιβλιογραφία.

     Η υπό εξέταση περίπτωση αφορά την βομβιστική ενέργεια στο Ομοσπονδιακό κτίριο “Alfred Mara Building” της Oklahoma. Στις 19 Απριλίου 1995, ο Timothy “Tim” McVeigh, παρασημοφορημένος βετεράνος του «Πολέμου του Κόλπου», πυροδότησε εκρηκτικό μηχανισμό που προκάλεσε τον θάνατο 168 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 600. Ο McVeigh προβλήθηκε και εξακολουθεί να προβάλλεται ως ο ψυχωτικός, σχιζοφρενής, παρανοϊκός με είδος φετιχισμού προς τα όπλα, ένας μη λειτουργικός, ψυχικά τραυματισμένος στρατιωτικός, ο οποίος αδυνατούσε να ζήσει εκτός πραγματικότητας πολέμου και διεξήγαγε, εντός των συνόρων αυτή την φορά, τον δικό του, παράλογο πόλεμο. Η εικόνα του τρομοκράτη ως «τέρατος», ανάξιου κάθε διαλόγου και στερούμενου ηθικής, βρίσκει και εδώ μία χειροπιαστή, ηχηρή επιβεβαίωση. Το φαινόμενο ανακυκλώνεται σε αφορισμούς σχετιζόμενους με την ατομική ψυχολογία. Τα καθεστωτικά ΜΜΕ, προεξαρχόντων των NY Times, επιδόθηκαν σε απόπειρες φροϋδικής ψυχανάλυσης, μιλώντας για τραυματική παιδική ηλικία και ακατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον. Στον αρρωστημένο ψυχισμό του McVeigh αρχίζει και τελειώνει η συζήτηση για τα αίτια της επίθεσης.

     Όποιος ωστόσο επιθυμεί να εξετάσει βαθύτερα τα περιστατικά, θα διαπιστώσει πως ο McVeigh ούτε ψυχωτικός ήταν ούτε έπασχε από κάποια ψυχική ή διανοητική διαταραχή, ικανή να επηρεάσει αποφασιστικά την λειτουργία της βούλησης και της διάνοιάς του[2].  Η ενέργειά του ήταν μία απολύτως συνειδητή, εκδικητική απάντηση σε μία σειρά αποτρόπαιων εγκλημάτων που είχε προηγουμένως τελέσει η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση των ΗΠΑ, μέσω του βασικού εκτελεστικού της οργάνου (FBI), αλλά και μικρότερων ομάδων κρούσης (SWAT). Η σφαγή στο Γουέικο του Texas ήταν το σημαντικότερο εξ’ αυτών. Στις 19 Απριλίου 1993, το FBI θα επιτεθεί με χρήση χημικών αερίων κατά της ειρηνικής παραθρησκευτικής οργάνωσης «Κλάδος του Δαβίδ», επιστρατεύοντας τεθωρακισμένα κατά αμάχων πολιτών και προκαλώντας πυρκαγιές στα κτίρια του οικισμού. Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία “Show Time” θα έχει απολογισμό 82 νεκρούς, μεταξύ των οποίων 30 γυναίκες και 25 παιδιά. Είχε προηγηθεί η επί 51 ημέρες διακοπή της ηλεκτροδότησης και τροφοδοσίας του «Κλάδου». Καμία κατηγορία δεν απαγγέλθηκε, κανένα δικαστήριο δεν επιλήφθηκε της υπόθεσης.

     Λίγο νωρίτερα, τον Μάρτιο του 1992, στο Everet της Washington, μέλη ομάδας SWAT δολοφόνησαν εν ψυχρώ την Robin Pratt, αφού εισέβαλαν, χωρίς προειδοποίηση, στο σπίτι της για να εκτελέσουν ένταλμα σύλληψης σε βάρος του συζύγου της. Την ίδια χρονιά, στο Garland του Texas, ο Kenneth Baulch  είχε δεχθεί πισώπλατα πυροβολισμό από πράκτορες που εισέβαλαν στο σπίτι του με πρόσωπα καλυμμένα με μάσκες του σκι. Στο ίδιο πλαίσιο, η IRS (Οικονομική Εφορία) άρπαζε περιουσίες χωρίς να στέλνει, ως όφειλε, κλήση στο πλησιέστερο ορκωτό δικαστήριο και χωρίς προειδοποίηση στους φορολογούμενους, την ώρα που πολυεθνικές και τράπεζες διατηρούνταν στο απυρόβλητο. Τα παραπάνω δημιούργησαν στον McVeigh ένα πολεμικό σκηνικό που οδήγησε στην ενέργεια της Oklahoma.

     Για τον McVeigh η Oklahoma ήταν συνειδητό χτύπημα αντεκδίκησης για τις μιλιταριστικές και βίαιες ενέργειες των ομοσπονδιακών πρακτόρων. Οι εν λόγω πράκτορες χαρακτηρίστηκαν ως «κάστα Ιακωβίνων» που έχει κηρύξει πόλεμο ενάντια στους πολίτες της χώρας τους. Πρόκειται για πράκτορες ειδικά εξοπλισμένους και εκπαιδευμένους, με αμφίεση, οργάνωση και νοοτροπία και αμιγώς στρατιωτική. Δεν θα μπορούσαν παρά να λάβουν μία απάντηση στρατιωτική από κάποιον που είχε μάθει να είναι στρατιώτης.

     Σημειώνουμε πως ο McVeigh χρησιμοποίησε την ίδια ρητορική, τα ίδια προσχήματα και τους ίδιους πολεμικούς όρους που έχουν επανειλημμένως χρησιμοποιήσει στους λόγους τους οι διαμορφωτές συναίνεσης, από τον Kissinger και τον Nixon, τον Reagan και τον Bush, μέχρι τον Giuliani και τον Clinton. Πράξη άμυνας, εντασσόμενη σε ένα πολεμικό πλαίσιο, με στόχο να πλήξει την καρδιά του εχθρού. Εξάλλου, ως προς την αιτιολόγηση και την ηθική της, η ενέργεια του βομβιστή της Οκλαχόμα δεν διέφερε σε τίποτε από τις απειράριθμες παρόμοιες ενέργειες της κυβέρνησης των ΗΠΑ σε βάρος κυβερνητικών κτιρίων δεκάδων χωρών ανά τον κόσμο. Με την υποσημείωση πως ο McVeigh και ο εκάστοτε McVeigh χαρακτηρίζεται τρομοκράτης και εκτελείται στην ηλεκτρική καρέκλα, την ώρα που οι κυβερνήσεις και τα φερέφωνα τους, επιστρατεύοντας τους κατάλληλους μηχανισμούς χειραγώγησης, χαρακτηρίζουν τα εγκλήματα τους πράξεις εκδημοκρατισμού και αυτοάμυνας. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.  

---

[1]  Ως χειραγώγηση δεχόμαστε την επιβολή και αναπαραγωγή ενός μονοδιάστατου τρόπου σκέψης και συλλογικής συμπεριφοράς, στα πλαίσια του οποίου ιδέες, στόχοι και δραστηριότητες που υπερβαίνουν το κατεστημένο σύστημα λόγου και δράσης απωθούνται και εκφυλίζονται. Πρόκειται για  ορισμό που δέχονται, μεταξύ άλλων, οι Edward Herman και Noam Chomsky.

[2] Όπως υπογραμμίζει ο Gore Vidal στο «Διαρκής Πόλεμος για Διαρκή Ειρήνη», το σχετικό συμπέρασμα προκύπτει τόσο από τα λεγόμενα του John Smith, ψυχιάτρου του McVeigh, όσο και από την διεξοδική μελέτη του «Περί Υποκρισίας Δοκιμίου» που συνέταξε ο McVeigh, ενόσω φυλακισμένος, για το “Media Bypass”, επί 1998.