Χριστόφορος Γεωργόπουλος. Η ευκαιρία του Charlie και η νέα τρομο-υστερία.

Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ CHARLIE KAI H ΝΕΑ ΤΡΟΜΟ-ΥΣΤΕΡΙΑ.

     Δεν υπάρχει αμφιβολία πως βιώνουμε τον απόηχο του πλέον ηχηρού «τρομοκρατικού χτυπήματος» από την εποχή της 11/9. Ως κριτικοί εγκληματολόγοι, οφείλουμε να δώσουμε την δική μας ερμηνεία για τα γεγονότα του Παρισιού και να εκτιμήσουμε τις μελλοντικές κοινωνικές εξελίξεις, αποφεύγοντας τους γνωστούς αφορισμούς και τα προπαγανδιστικά πυροτεχνήματα των ΜΜΕ. Όσοι περιμένουν μία ακόμη συναισθηματικά φορτισμένη, δραματική περιγραφή του «μακελειού» στο “Charlie Hebdo”, ας μην συνεχίσουν την ανάγνωση. Το ίδιο και εκείνοι που εμμένουν, όπως έκαναν και μετά την 11/9, σε παιδαριώδεις, βολικές αυταπάτες του τύπου “Ο αραβικός κόσμος μας μισεί επειδή είμαστε τόσο ελεύθεροι, δημοκράτες και ανοιχτόμυαλοι”. Αλλά και όσοι θέλουν να ανακυκλώσουμε τα γνωστά, κενά ευχολόγια περί «τερματισμού της τρομοκρατίας», την ώρα που δεν σκοπεύουν να επιφέρουν την ελάχιστη αλλαγή στις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του παγκόσμιου συστήματος κυριαρχίας, καταπίεσης, εκμετάλλευσης και λεηλασίας των αδύναμων αυτού του κόσμου, του συστήματος που γεννά και αναπαράγει το φαινόμενο που επισήμως καλούμε «διεθνή τρομοκρατία».

     Η κρατούσα άποψη θέλει την «θρησκευτικού τύπου» τρομοκρατία να ταυτίζεται με τον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Ωστόσο, ο φονταμενταλισμός, νοούμενος ως φανατική προσήλωση σε ένα θρησκευτικό δόγμα και τυφλή αφοσίωση σε μία κοσμοθεωρία που διαμορφώνεται αποκλειστικά από την θρησκευτική παράδοση, είναι χριστιανική ανακάλυψη. Εμφανίζεται στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στο στρατόπεδο των προτεσταντών και, για λόγους που υπερβαίνουν το παρόν άρθρο, σύντομα αποκτά ένα πανίσχυρο ρεύμα. Τα πρωτεία θα πάρει ο μουσουλμανικός κόσμος πολύ αργότερα, μόλις την δεκαετία του ΄80, ως απάντηση στην διεθνή οικονομική συγκυρία και την ιμπεριαλιστική πολιτική της Δύσης.

     Έχουμε επανειλημμένως τονίσει πως όποιος επικαλείται ηθική ακεραιότητα οφείλει πρώτα από όλα να εφαρμόζει για τον εαυτό του τα κριτήρια και το πεδίο ανάλυσης που ο ίδιος καθορίζει για τον αντίπαλο. Όταν, το καλοκαίρι του 2011, κάποιος χριστιανός φονταμενταλιστής Άντερς Μπρέιβικ δολοφόνησε εν ψυχρώ 77 ανθρώπους, χαρακτηρίστηκε ομόφωνα “ψυχοπαθής”, “παρανοϊκός σχιζοφρενής”, “με ναρκισσιστικού τύπου διαταραχές”, “μεσσιανικά οράματα” κλπ. Παρουσιάστηκε συνεπώς αποκλειστικά με όρους ατομικής ψυχολογίας (κάτι στο οποίο ο ίδιος αντέδρασε, διεκδικώντας από το δικαστήριο να αναγνωρίσει πως είχε πλήρη συνείδηση των πράξεων του). Πράγματι, μία από τις αποτελεσματικότερες τεχνικές αποπολιτικοποίησης ενός φαινομένου με κοινωνικές ρίζες, και κατ’ επέκταση απόκρυψης των βαθύτερων αιτίων του, είναι η παρουσίασή του με όρους ατομικής ψυχολογίας. Αντιθέτως, για τους δράστες του “Charlie Hebdo” φαίνεται να ευθύνεται όχι κάποια νοσηρή ψυχική διαταραχή αλλά, εν γένει, ο ισλαμικός κόσμος και η θρησκεία του. Στην πρώτη περίπτωση ακολουθήσαμε κατά γράμμα την νομική οδό, συλλάβαμε τον δράστη, τον δικάσαμε και τον καταδικάσαμε. Ο Μπρέιβικ ποτέ δεν ταυτίστηκε με τον “μέσο” χριστιανό και κανείς δεν τόλμησε να συνδέσει αιτιωδώς την πράξη του με την χριστιανική πίστη. Αντιθέτως, για τον μουσουλμανικό κόσμο ισχύει ένα τεκμήριο συλλογικής ευθύνης, δομημένο γύρω από την εγγενώς βίαιη θρησκεία του, που όμοιο του έχει να επιδείξει μόνο η ναζιστική Γερμανία. Ο ανεξαίρετος ιστορικός κανόνας του ισχυρού, ο κανόνας των δύο μέτρων και σταθμών στην ιδανική του εφαρμογή.

     Πως προδιαγράφονται πλέον οι μελλοντικές εξελίξεις; Κατά την γνώμη μας δεν θα διαφέρουν ουσιωδώς από εκείνες που ακολούθησαν την 11/9. Έξαρση ενός αντιισλαμικού μένους, ενίσχυση ακροδεξιών ομάδων- κομμάτων- ιδεολογιών, πολλαπλασιασμός ρατσιστικών επιθέσεων. Στοχοποίηση των αραβικών πληθυσμών, όχι βεβαίως των ελίτ και των τεχνοκρατών που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον δυτικό κόσμο, αλλά εκείνων που ήδη ζουν σε συνθήκες ανέχειας, περιθωριοποίησης και κοινωνικής απομόνωσης, στοιβαγμένοι στα γκέτο των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Ψήφιση νέων τρομονόμων, περιστολή δικαιωμάτων, βίαιη κατάργηση κεκτημένων, συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Ενίσχυση και γιγάντωση των συστημάτων παρακολούθησης, στο πλαίσιο μίας παγκόσμιας αστυνομοκρατίας, αποτελούμενη από χιλιάδες επιχειρήσεις και αναρίθμητους «επιστήμονες». Προσδιορισμός του αποδιοπομπαίου τράγου στο πρόσωπο του λαθρομετανάστη. Κατασκευή στρατοπέδων συγκέντρωσης, που θα ονομαστούν βεβαίως “κέντρα φιλοξενίας” ή κάτι ακόμη πιο ευφάνταστο στα πρότυπα της οργουελιανής διπλής ομιλίας που κυριαρχεί στον πολιτικό λόγο και που το γνωστό ιερατείο κατήχησης (πολιτικοί- ΜΜΕ- ακαδημαϊκοί) θα φροντίσει να παρουσιαστούν περίπου ως ξενοδοχεία. Κήρυξη ενός ασύμμετρου πολέμου σε βάρος όλων εκείνων των χωρών που αρνούνται να συνταχθούν με το δημοκρατικό μέτωπο στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», δηλαδή αρνούνται να εγκαταλείψουν την ιδέα της αυτοδιάθεσης και να παραδώσουν τους φυσικούς τους πόρους στις πολυεθνικές. Ενδεχομένως βομβαρδισμός και ισοπέδωση μερικών εξ’ αυτών (ποιος ξέρει, μπορεί εκεί να κρύβεται κανένας συνεργός των δραστών- αυτό άλλωστε μας επιτρέπει να εισβάλλουμε σε μία αραβική χώρα- αλλά και αν αποδειχθεί πως κανείς δεν κρύβεται εκεί τότε, για ακόμη μία φορά, εμείς οι δυτικοί θα έχουμε εκπληρώσει την ιστορική μας αποστολή να εκπολιτίσουμε και να εκδημοκρατίσουμε τους απολίτιστους).

     Και όταν προσφέρεται μία τόσο μοναδική ευκαιρία για όλα τα παραπάνω, τότε- αλήθεια- ποιος νοιάζεται για ηθικές ακεραιότητες;